SWOT Analizi Nedir ve Nasıl Yapılır?

Eğer ticaret yapıyorsanız, sürekli olarak üstesinden gelmeniz gereken bir sorunla karşılaşmanız ve bunlar için canınızın sıkılması çok muhtemel. Ancak bilgi çağında yaşadığımızı da unutmamak gerekiyor. Artık hemen hemen her şeyin kolay bir çözümü var. Evet, işletmenize veya markanıza özel bir sorunun bile kolay bir çözümü var. Gelin sizi Swot Analizi ile tanıştıralım.

Sorununuz her ne kadar size özel görünse bile, emin olun ki, sizden önce bu yoldan geçmiş binlerce marka var ve sistematik bir yaklaşımla her sorunu çözmek, eskisinden çok ama çok daha kolay.

Bu yüzden, ticarette kullanılan en yaygın ve başarı oranı en yüksek olan bir çözüm hakkında sizlerle bilgilerimizi paylaşma ihtiyacı duyduk. Peki, bu yöntem nedir? Elbette, muhtemelen daha önce kulağınıza çalınan SWOT analizi.

SWOT analizi her pazarlamacının ve işletme sahibinin mutlaka bilmesi gereken ve hedeflerinizi gerçekleştirmek için işlerinizi oldukça kolaylaştıran bir problem çözme tekniğidir. Eğer bu kısma kadar yeterince ilginizi çekebildiysek, yazımızın devamını mutlaka okumanızı öneriyoruz.

SWOT Analizi Nedir?

SWOT analizi, tahmin edeceğiniz üzere İngilizce bazı kelimelerin kısaltmalarından oluşmuş, karmaşık gibi görünen ama aslında çok basit olan bir tekniktir. Önce en temelden başlayarak, bu harflerin açılımlarından bahsedelim:

• S – Strength yani Güçlü Yanlarınız
• W – Weaknesses yani Zayıf Yanlarınız
• O – Opportunities yani Fırsatlar
• T – Threats yani Tehditler

Bu dört elementi bir araya getirdiğinizde, bir işletmenin hedeflerini ve karşılaşacağı olası engelleri kolayca belirleyebilir ve bunları markanızın stratejik planlaması için kullanabilirsiniz. Aşağıda detaylıca bahsedeceğimiz adımlarla markanızın veya işletmenizin mevcut durumunu kolayca değerlendirecek ve genel performansınıza katkıda bulunacak farklı dahili ve harici etkenleri daha kolay fark edeceksiniz.

SWOT analizi yapmak özellikle dijital pazarlama şirketleri için olmazsa olmaz adımlardan birisidir. Bu analizin en güzel tarafı ise bunu şirket, şirketinizdeki belirli bir birim veya belirli bir projeniz üzerinde çalışmak üzere kurduğunuz ekip bazında yapılabilinmesidir. Oldukça etkili ve kolay olan bu yöntem aynı zamanda çalışanlarınızın ve kendinizin kişisel gelişimi için de oldukça faydalıdır.

Neden İşletmeler için SWOT Analizi Çok Önemlidir?

Daha önce de bahsettiğimiz gibi SWOT analizi çok farklı düzeylerde yapılabilir. Örneğin, markanızın genel stratejisi için bu analizden faydalanabilirsiniz. Aynı teknikleri markanızın bünyesinde bulunan üretim veya pazarlama birimi için de kullanabilir ve aynı faydayı görebilirsiniz.

Amacınız ister pazara yeni bir ürün sürmek ya da rakiplerinizi sıralamada alt etmek olsun, bu analiz ile toplayacağınız ve farkına varacağınız bilgiler, işleri sizin için kolaylaştıracak. Analizi doğru bir şekilde tamamladığınızda cebinizde bilmeniz gereken her olumlu veya olumsuz bilgi hazır bekliyor olacak.

AdRoket olarak her çalışmamız öncesinde uzman ekibimizle birlikte sıklıkla SWOT analizi için toplantılar yapıyoruz. Bu sayede, bize güvenen her ortağımızın özel amaç ve hedeflerine katkıda bulunacak etkenler hakkında hep birlikte beyin fırtınası yapıyor ve notlar alıyoruz. Ardından, yukarıdaki tabloda paylaştığımız SWOT analizi parametlerinin her biri için ayrı ayrı fikirler üretiyoruz.

Siz de, markanız için bu özel analizin başarılı bir şekilde uygulanmasını isterseniz, AdRoket ile şimdi iletişime geçebilir ve detaylı bilgi alabilirsiniz.

SWOT Analizi Nasıl Yapılır? (Detaylı Rehber)

SWOT analizinden maksimum verim almak için ilk yapmanız gereken hedeflerinizi ve amaçlarınızı belirlemektir. Başarmmak istediğiniz şeyler hakkında net bir fikriniz olduğunda, bu amaç doğrultusunda dahili ve harici etkenleri daha iyi analiz edebilir ve daha başarılı bir plan oluşturabilirsiniz.

Güçlü ve Zayıf Yanlar

Güçlü yanlarınız markanız veya işletmeniz dahilinde bulunan ve başarınıza katkı sağlayacak öğelerdir. Aynı şekilde zayıf yanlarınız da yine markanız ve işletmeniz dahilinde bulunan ancak belirlediğiniz hedefi başarmak için sizi kısıtlayan öğelerdir. Başarılı bir SWOT analizi için bu yanlarınızı iyi analiz etmeli ve ardından bunlar için harekete geçmelisiniz.

Hedefinize bağlı olarak kendinize ve ekibinize şu gibi soruları sorabilirsiniz:

• Ürün, hizmet veya projenizi benzersiz yapan ve öne çıkartan özellikler neler?
• İşletmenizin hizmet veya servisleri belirli bir lokasyon ile mi sınırlı?
• Deneyim, fikri mülkiyet, bütçe, donanım ve benzeri gibi kaynaklardan hangilerine sahipsiniz?
• Markalaşma çabalarınızda ne aşamadasınız?
• Sahip olduğunuz temel yetkinlikler ve yetenekler neler?
• Yönetim, operasyon, pazarlama, muhasebe, insan kaynakları, Ar&Ge gibi birimlerden hangileri hedefinize ulaşmak için size yardımcı olabilir?
• İşletme için kültürünüz ve eğilimleriniz neler?

Yukarıdaki soruları yanıtlarken, aşağıdaki şu önerileri göz önünde bulundurmanız işleri sizin için bir hayli kolaylaştıracaktır:

• Açık ve net olun. Ölçülebilir her yanıt için mutlaka rakamlardan veya sıfatlardan faylanın.
• Dürüst olun. Bu soruları yanıtlarken yalan söylemek veya gerçekleri çarpıtmak sadece kendinizi kandırmanıza neden olur.
• Kıyaslayın. Kendinizi, rakiplerinizle kıyaslamaktan ve mevcut durumunuzu değerlendirmekten çekinmeyin.
• Yanılsamaya düşmeyin. Sahip olduğunuz kaynakların değişken olduğunu unutmayın ve kaynaklarınızı güçlü yönleriniz olarak değerlendirmeyin.

Örneğin, dijital reklamcılıkta reklam başına düşük bir maliyete sahip olmak işletmeniz veya markanız için güçlü bir yön olarak değerlendirilmemeli. Her an faaliyet gösterdiğiniz sektördeki üretici veya hizmet veren sayısı artabilir ve birim başına reklam maliyetiniz artabilir.

Fırsatlar ve Tehditler

Fırsatlar, işletmeniz veya markanız için kar elde etmeye yardımcı olan harici etkinlikler veya fikirlerin tümüdür. Yine aynı şekilde, tehditler ise işletmenize veya markanıza zarar verebilecek ve sizin kontrolünüzde gelişen harici etkenlerdir.

Bu etkenlerin neler olduklarının veya olabileceklerinin farkında olduğunuzda, bunların işletmeniz veya markanız üzerindeki etkilerini en aza indirgemek için önlemler alabilir ya da etkili bir şekilde planlama yapabilirsiniz. Fırsat ve tehditlerinizi tanımlamak için şunları göz önünde bulundurmalısınız:

• Projeniz veya ürününüz için rakiplerinizin verdikleri tepkiler
• Faaliyet gösterdiğiniz pazarın istikrarı ve güvenilirliği
• Tüketici davranışları ve tercihlerindeki değişimler
• İşletmenizin faaliyet gösterdiği bölgedeki para politikaları ve finansal istikrar
• Tedarikçileriniz ve ortaklarınızla olan ilişkileriniz. Örneğin, ana tedarikçiniz gelecek yıl da size tedarik konusunda hizmet verebilecek mi?
• İşletmenizi veya markanızı ilgilendiren yasa ve yönetmelik değişiklikleri
• Kur dalgalanmaları

SWOT Analizi Örneği

Bu tekniği daha iyi anlayabilmeniz için gelin birlikte kurgusal bazı örnekleri inceleyelim. Fark edelim ki, otellere, deniz bisikleti veya muz gibi su sporları için ürünler satıyorsunuz. Doğrudan tüketiciye ulaşmak yerine (otel müşterilerine), otellere satış yaptığınız için B2B yani kurumlar arası satış yapmayı tercih ediyorsunuz.

Ancak Koronavirüs salgını yüzünden etkilenen turizm sektörü satışlarınızı bir hayli düşürdü. Firmanızın sürekliliğini sağlamak için iş modelinizi değiştirip, B2C yani firmadan müşteriye satış yapmaya başlayacaksınız.

Bu yeni yatırımınızın planlaması için öncelikle dijital ortamdaki mevcut tıklama başı maliyetli kampanyalarınız için bir SWOT analizi yapmalısınız. Bu sayede elinizde, gireceğiniz bu yeni pazarda size yardımcı olacak birçok bilgiye sahip olursunuz.

Amacınız ise, üç ay içerisinde reklam başına 20 TL’den daha düşük maliyet ile satışlarınızı %50 arttırmak olsun.

Yukarıda bahsettiğimiz senaryo için SWOT analiziniz şu şekilde olmalı:

Girmek istediğiniz pazar ve iş modelleriniz için AdRoket ile iletişime geçebilir ve uzmanlarımızdan yardım alabilirsiniz. Geliştirdiğimiz otomatik işleyen algoritmalar ve teknolojiler sayesinde firma ve markaların dijital pazarlama süreçlerine ve kar marjlarına katkıda bulunuyoruz.

Ücretsiz SWOT Analizi Şablonu

Eğer dilerseniz, kendi SWOT analizinizi aşağıdaki şablonu kullanarak da oluşturabilirsiniz.

SWOT Analizini Hayata Geçirmek için Planlama Nasıl Yapılır?

Tahmin edebileceğiniz üzere bir hedefe ulaşmak için plan yapmanız gerekir. Yine biraz önce verdiğimiz örnekteki amacımız olan “üç ay içerisinde reklam başına 20 TL’den daha düşük maliyet ile satışlarınızı %50 arttırmak” amacımız üzerinden gidersek, yapacağınız planlamada aşağıdaki şu öğelere dikkat etmeniz gerekir:

1. Ana hedefinize ulaşmak için küçük amaçlar belirleyin.

Bu sayede, kendinizi ve çalışanlarınızı sürekli olarak motive edebilirsiniz. Örneğin, üç ay içinde satışlarınızı %50 arttırmak istiyorsanız, aylık veya haftalık olarak satışlarınızı belirli oranda arttırmayı hedefleyin. Örneğin ilk ay %10, ikinci ay %15 ve üçüncü ay % 25 artış elde etmeyi hedefleyerek, toplamda %50’lik bir artış yakalamaya çalışabilirsiniz.

2. Hedeflerinize ulaşmak için yapmanız gerekenleri belirleyin.

Örneğin;

• Zayıf yönlerinizin üstesinden gelmek için neler yapacaksınız?
• Güçlü yanlarınızdan ve fırsatlardan faydalanmak için neler yapacaksınız?
• Olası tehditler planlarınızı etkilemeye başladığında hayata geçireceğiniz yedek planlarınız neler olacak?

3. Yapmanız gerekenleri zamanlayın.

Hangi eyleme ne zaman başlamalısınız? Bir eyleme başlamadan önce tamamlamanız gereken başka eylemler var mı? Bunların hiyerarşisi nasıl olmalı?

4. Kendinizi ve elde ettiğiniz ilerlemeyi takip edin.

Her zaman yaptığınız planda ne aşamada olduğunuzu bilmek ayaklarınızın yere daha sağlam basmasına yardımcı olur. Bu sayede doğru yolda olup, olmadığınızı daha somut bir şekilde görebilirsiniz.

Planınızı Hayata Geçirirken Karşılaşacağınız Zorlukların Üstesinden Nasıl Gelirsiniz?

İşte, planlarınızı uygularken karşılaşacağınız zorlukların üstesinden gelmek için dikkate almanız gereken bazı öneriler:

Değişime Direnmemek

Hedefinize ulaşmak için yapacağınız plan doğrultusunda işletmenizde oldukça radikal değişiklikler yapmak zorunda kalabilirsiniz.

Örneğin firmanızın bünyesinde yeni bir birim oluşturabilir, yeni bir yazılım veya teknolojiden faydalanabilir, işletmenizi veya markanızı yeniden yapılandırmak zorunda kalabilir, işleri yürütme şeklinizde değişiklikler yapabilir veya yeni çalışanlar işe almak zorunda kalabilirsiniz.

Kısacası aklınıza gelecek veya gelemeyecek her alanda kendinizi güncellemek veya çağın gereksinimlerine ayak uydurmak zorunda kalabilirsiniz. İnsanın doğası gereği siz veya çalışanlarınızın bir kısmı bu değişiklikler karşısında ayak direyecektir.

Bu ayak diremenin boyutu da kişiden kişiye değişebileceği gibi, birimden birime de farklılık gösterir. İşletmeniz veya markanız için kilit pozisyonlarda yer alan çalışanların değişim karşısında direnmesi ise kesinlikle sizi hedefinize ulaşmaktan alıkoyar. Peki, bunu önlemek için neler yapabilirsiniz? İşte, işinize yarayacak bazı öneriler:

1. Değişim karşısında ayak direyen çalışanlarınızı veya ortaklarınızı tespit edin

Bunun için kişilerde şu gibi uyarı işaretlerine dikkat etmelisiniz:

• Cesaret kaybı veya etrafındakilerin cesaretini kırıcı davranışlar sergilemek
• Ekip içerisinde sebepsiz yere gerilim yaratmak
• İşleri yapmaktan kaçınmak.

2. Kafa karışıklığı veya hayal kırıklığı yaşayan çalışanlara yardımcı olmak için işbirliği yapın

Bu gibi kişilerle yüzyüze görüşebilir, onların kaygılarını dinleyebilir ve onları cesaretlendirecek tavsiyelerde bulunabilirsiniz.

3. İletişimi sürekli kılın

İletişim kurmak için sadece toplantılara bel bağlamamalısınız. Eğer çalışanlarınız bir konu hakkında fikirlerini dile getiriyorlarsa, bu fikirlerini destekleyici savlardan da bahsederler. Bu noktada onları yapılacak değişimler ve bunların nedenleri hakkında bilgilendirmelisiniz. Ayrıca bu değişimlerin herkesin faydası için yapıldığından ve işletmenizin de bu değişimlerden oldukça faydalanacağından bahsedebilirsiniz.

Sürü Psikolojisinden Kaçınmak

Sürü psikolojisi birden fazla insanın ortak bir amaç uğruna çalıştığı her grup veya işletmede ortaya çıkabilecek ve oldukça tehlikeli bir psikolojik eğilimdir.

İnsan, doğası gereği kabul edilme ve uyum sağlama güdüsüyle çoğu zaman grup içerisindeyken grubun kabullendiği şekilde düşünme eğilimdedir. Bunun sonucunda işletmeler, bireylerden tam verim alamaz ve gerekli müdahalede bulunulmadığında gerçekçi olmayan, faydasız kararlar alınır ve davranışlar sergilenir.

Tahmin edebileceğiniz üzere, bu eğilim performansın düşmesine, müşteri memnuniyetsizliğine, şirketiçi tutarsızlıklara ve nihayetinde de belirlediğiniz hedefe asla ulaşamamaya neden olur.

Bu durumdan kaçınmak ve ekibinizde veya şirketinizde olası sorunları önlemek için aşağıdaki şu önerilere dikkat edebilirsiniz:

Sürü Psikolojisine Neden Olan Etkenler Nelerdir?

• Grup üyeleri ile bağ kurmak ve kabullenilmek, kişinin ifade özgürlüğünden daha ağır basar.
• Grup üyeleri sürekli olarak birbirlerini kollamaya ve savunmaya başlar.
• Grup liderleri tarafsızlıklarını kaybeder ve çoğunluğa uyar.
• Ortaya atılan fikirleri ve kararları değerlendirmek için standartlaştırılmış bir yöntem bulunmaz.
• Grup üyelerinin sosyal hayatları ve fikirleri birbirine benzemeye başlar.
• Grup üyeleri harekete geçme konusunda çekimser davranır ve başarısızlıklar boy göstermeye başlar.
• Bir karar alma konusunda genellikle zorluk yaşanır.

Sürü Psikolojisinden Kaçınmak için Neler Yapılmalıdır?

• Herkesten ortaya atılan fikirleri eleştirel bir tavırla değerlendirmelerini isteyin.
• Eğer SWOT analizini veya planlamayı siz yürütmüyorsanız, fikirlerinizi sona saklayın ve fikirlerinizle ilgili ne sözle ne de vücut dilinizle herhangi bir ipucu vermeyin.
• Eğer geniş bir ekibiniz varsa, aynı iş üzerinde çalışanları bile küçük gruplara ayırın. Bu sayede farklı çözümler ve öneriler alabilirsiniz.
• Her bir bakış açısını tarafsızca inceleyin ve değerlendirme yöntemleri geliştirin.
• Aynı olgulara bakış açılarından bakmaya çalışın ve gerektiğinde grup dışındaki insanlardan da fikir alıp, fikirlerini öğrenmek isteyin.
• Yaptığınız toplantılarda kendi görüşleriniz ne olursa olsun, ekibinizin savunduğu görüşlerin karşıtlarını da savunun.
• Ekibiniz size dilediği zaman ulaşabilsin. Yeni fikirlerini ilettikleri gibi duydukları rahatsızlıkları veya endişeleri de kolaylıkla dile getirebilsinler.

Unutmayın ki, SWOT analizi oldukça etkili olmasına rağmen, tek ve mutlak doğru yöntem değildir. Bu analiz kesinlikle planlamanıza ve kararlarınıza olumlu yönde katkıda bulunacaktır. Ancak bu tekniğe ek olarak, iş dünyasında ve ticarette kullanabileceğiniz birçok farklı ve etkili yöntem de mevcut.

İşletmeniz ve markanız için faydalı olacak bu ve benzer teknikler için blogumuzdaki sizler için hazırladığımız diğer yazılarımıza da göz atmanızı öneririz.